ماه‌ها از توقف مذاکرات برجام می‌گذرد. ایران بر روی حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست گروه‌های تروریستی در آمریکا تاکید دارد. از سوی دیگر دولت بایدن نیز برای نگه داشتن نام سپاه در این فهرست تحت فشار است و قصد ندارد نام این سازمان را از فهرست گروه‌های تروریستی حذف کند. همین اتفاق باعث شده است که سرنوشت برجام در هاله‌ای از ابهام باقی بماند.
در این میان شاید اتحادیه اروپا بیش از باقی طرفین برجام برای امضای یک توافق جدید تلاش می‌کند. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «من با همه طرف‌ها در حال گفت وگوی مستمر هستم تا همه طرف‌ها به برجام برگردند و این توافق به طور کامل اجرایی شود. عناصر اصلی برای رسیدن به توافق کاملا شناخته شده و در دسترس هستند. همین حالا باید در مورد این موضوع تصمیم‌گیری شود.»
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران اما چندان خوش‌بین نیست. او چشم‌انداز احیای توافق هسته‌ای با ایران را در بهترین حالت «ضعیف» می‌بیند. رابرت مالی چهارم خرداد در نشست پرسش و پاسخ کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، در مورد رویکرد دولت بایدن پس از قطع امید از برجام گفت: «واشینگتن آماده است تا در صورت عدم احیای توافق، تحریم‌ها علیه تهران را تشدید کند و در هماهنگی و همکاری با اسرائیل و دیگر متحدان منطقه‌ای به هرگونه اقدام تنش‌زای ایران قویا پاسخ دهد.»
رابرت مالی حدود سه ماه است که معتقد است که توافق وین قریب‌الوقوع نیست. او در نشست دوحه گفت: «حتی اگر توافقی برای محدود کردن برنامه هسته‌ای این کشور وجود داشته باشد، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تحت تحریم باقی خواهد ماند.»
از سوی جمهوری اسلامی هم در مورد مذاکرات برجام صداها و نشانه‌های متناقضی بیرون می‌آید. کمال خرازی همزمان با صحبت‌های رابرت مالی؛ یک موضع‌گیری بر خلاف او داشت و گفت: «حصول توافق برجام قریب‌الوقوع است، اما به اراده سیاسی آمریکا بستگی دارد.»
خرازی با این کار، به ظاهر توپ را به زمین آمریکا انداخت. اما دو طرف تصمیم خود را گرفته‌اند. ایران می‌خواهد دست سپاه را در اقتصاد و فعالیت‌های برون مرزی‌اش باز کند و آمریکا قصد ندارد از فعالیت‌های تروریستی سپاه چشم بپوشاند.
سکوت رهبر جمهوری اسلامی در مورد برجام و مذاکرات و در پی آن سکوت امامان جمعه نشان از آن دارد که عزمی جدی برای توافق هسته‌ای با غرب جود ندارد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
روز پنجشنبه علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی با انتشار چند توئیت گنگ و مبهم، به نظر می‌رسید قصد دارد شرایط را برای «ایران بدون برجام» آماده‌سازی کند.
او در صفحه توئیتر خود نوشت: «ایرانی که توانست «کارزار فشار حداکثری» آمریکا را به شکست بکشاند، اجازه نخواهد داد صهیونیست‌ها با «بازی شانتاژ حداکثری» ایران‌هراسی و ایران‌ستیزی را مشروعیت بخشد.»
معاون سیاسی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در توئیت مبهم دیگری نوشت: «ما هرگز از گنجینه سیاست خارجی برای موفقیت دیپلماسی هزینه نخواهیم کرد، بلکه خود را فدای تحقق اهداف سیاست خارجی میکنیم.»
باقری کنی همچنین با تکیه بر سیاست نیروهای ارزشی جمهوری اسلامی در توئیتی دیگر حرف‌های افرادی را به ذهن متبادر کرد که معتقد بودند؛ دنیا فقط آمریکا و غرب نیست. او در این توئیت نوشت: «تنوع در تعاملات و طرف‌های تجاری، پایداری روابط اقتصادی و ابزارسازی از مناسبات اقتصادی، عناصر اصلی دیپلماسی اقتصادی دستگاه سیاست خارجی است.»
ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی آمریکا نیز معتقد است که آمریکا باید برای شکست برجام آماده باشد. او با اشاره به سیاست «دشمن دشمن من، دوست من است» گفت: «ایالات متحده و عربستان سعودی نگرانی‌های فزاینده‌ای در مورد برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران و همچنین حمایت این کشور از گروه‌هایی در یمن، سوریه و لبنان دارند. اگر طبق پیش‌‍بینی، تلاش‌های دیپلماتیک برای بازگرداندن توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران یا تلاش برای جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای در مدتی کوتاه یا بدون هشدار، شکست بخورد، همکاری بین آمریکا و عربستان بسیار ضروری خواهد بود.»
با توجه به نظرهای دو کشور در مورد برجام به نظر می‌رسد توافقی در کار نخواهد بود. ایران، آمریکا و اروپا؛ به نظر می‌رسد که بحث چندانی در مورد جزئیات مسائل هسته‌ای نخواهند داشت و با کنار آمدن ایران شاید قطعنامه شورای حکام نیز کاری از پیش نبرد. مساله اما جایی خارج از پنهان‌کاری‌های هسته‌ای ایران گره خورده و مساله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بر مشکلات اقتصادی ایران، در این مذاکرات ارجحیت دارد.
